Sułtanka Kosem. Czy rzeczywiście była jedną z najpotężniejszych kobiet świata?

Kosem – skąd to imię?

Sułtanka Kosem imię oznaczające w tłumaczeniu z języka tureckiego „wszystko, co najdroższe sercu” lub „przewodniczkę”. Dlaczego Sułtan Ahmed I nazwał tak swoją późniejszą żonę? Tego możemy się tylko domyślać. Niewątpliwie jednak, sądząc z przebiegu wydarzeń, jakich historyczny zarys zachował się do naszych czasów, miał do tego solidne, sobie tylko znane podstawy.

Sułtanka Kosem – informacje biograficzne

Ale zacznijmy od początku. Anastazja, późniejsza Kösem, urodziła się około roku 1589 na greckiej wyspie Tinos w rodzinie greckiego prawosławnego kapłana. Czasy owe pełne były przemocy, wojennej rzeczywistości i nieprzewidzianych wydarzeń w życiu wielu mieszkańców Europy. Wyspa Tinos leży w archipelagu Cyklad. W czasach, którymi się teraz zajmujemy, była pod supremacją Wenecji, znajdowała się tuż przy granicy wpływów Imperium Osmańskiego. Turkowie, często zapuszczając się w te tereny, któregoś dnia porwali Anastazję, a następnie sprzedali bośniackiemu bejowi, czyli wodzowi. Była to piękna dziewczyna o jasnej karnacji, długich, czarnych włosach i szarych oczach. Ponieważ porwani ludzie stawali się niewolnikami Imperium, niewolnicą stała się także Anastazja. Początkowo nadano jej imię, mające związek z jej niespotykaną urodą – Mahpeyker. Słowo to w języku perskim ma związek z pięknem księżyca w pełni.

Bośniacki bej podarował Anastazję Sułtanowi Ahmedowi I do jego haremu. Sułtan nadał jej imię, pod jakim znamy ją dzisiaj – Kösem. Anastazja – Kösem – szybko stała się jego ulubienicą i już w 1605 roku urodziła mu syna, księcia Mehmeda oraz córkę – sułtankę Ayşe. Prawdopodobnie wtedy Kösem otrzymała tytuł Haseki Sultan, oznaczający ulubioną żonę sułtana. Kierując się przypuszczeniami, historycy uważają, że Kösem została prawowitą żoną Ahmeda I, nie potwierdzają tego jednak żadne jednoznaczne, zachowane dowody. Kösem i Ahmed I mieli w sumie około 12 dzieci.

O potędze Kösem zadecydowały jednak jej późniejsze losy, po śmierci Ahmeda I w 1617 r. W naszym dzisiejszym rozumieniu, kobieta ta musiała posiadać cechy wytrawnego polityka i męża stanu. Musiała być niesamowicie wręcz odporna psychicznie i wierna swoim życiowym celom. Jak się wydaje, głównym jej celem musiało być rzeczywiste sprawowanie władzy w oparciu o prawa do tronu potomków, zrodzonych z jej związku z Ahmedem I.

Losy Sułtanki Kosem po śmierci jej męża Ahmeda I

Najpierw zabezpieczyła tron dla swojego syna Murada IV, który po różnych kolejach losu, o jakich zapewne będzie można się dowiedzieć z obecnego na antenie TVP1 serialu „Wspaniałe Stulecie – Kösem Murad IV”, zasiadł na nim jeszcze, jako małoletni chłopiec. Faktyczną władzę sprawowała Kösem, Valide Sultan („prawna matka”) oraz oficjalna regentka Imperium Osmańskiego do 1632 r. Po śmierci Murada IV i licznych intrygach, które były potrzebne do osadzenia na tronie młodszego syna Ibrahima, ponownie została Valide Sultan i ponownie rządziła Imperium, gdyż Ibrahim zupełnie nie nadawał się do tego celu. Jego degeneracja, wyuzdanie i choroba psychiczna doprowadziły w konsekwencji do wymordowania 300 nałożnic haremu. Za zgodą Kösem został on zdetronizowany i stracony. Po raz trzeci Kösem została Valide Sultan, osadzając na tronie Imperium swojego małoletniego najstarszego wnuka Mehmeda. Ponownie została regentką Imperium. Tytułowano ją teraz Büyük Valide Sultan – co oznacza Wielką Sułtankę Matkę.

Z powodu konfliktu i walki o wpływy z matką swego wnuka, została zamordowana w 1651 r. Była niewątpliwie wyjątkową władczynią w realiach kultury i rzeczywistości Imperium Osmańskiego. Historia panowania Sułtanki Kosem została przedstawiona w serialu Wspaniałe Stulecie – Sułtanka Kosem.